Zacznijmy od tego, że sprawy frankowe dotyczą przede wszystkim konsumentów, a więc kredytobiorców, którzy podpisują umowę w celu zaspokojenia swoich potrzeb mieszkaniowych.
W ciągu ostatnich pięciu lat zapadło wiele istotnych wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz Sądu Najwyższego (SN), które są wytycznymi dla sądów orzekających w tego rodzaju sprawach. Wyroki te są bardzo korzystne dla konsumentów. Najważniejsze kwestie objęte wyrokami TSUE, to:
rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia – bieg przedawnienia roszczeń konsumenta rozpoczyna się dopiero w momencie, w którym dowie się on o wadliwości umowy łączącej go z bankiem i pozna swoje prawa, a w przypadku opłat dodatkowych, dopiero po prawomocnym ustaleniu nieważności umowy kredytowej [wyroki TSUE w sprawach C-80/21 i C-561/21];
możliwość ingerowania sądu w treść umowy – sąd nie może zastępować niedozwolonych postanowień umownych innymi, w celu utrzymania umowy w mocy [np. wyroki TSUE w sprawach C-260/18 i C-212/20];
uprawnienie banku do żądania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytu – banki nie są uprawnione do dochodzenia od konsumentów wynagrodzenia za korzystanie z udostępnionego kapitału [wyrok TSUE w sprawie C-520/21];
uprawnienie banku do skorzystania z zarzutu zatrzymania – sądy nie powinny uwzględniać zarzutu zatrzymania podnoszonego przez banki [wyrok TSUE w sprawie C-424/22].
Na przestrzeni lat zapadło również wiele istotnych orzeczeń Sądu Najwyższego, ale większość z nich potwierdzona została uchwałą pełnego składu Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2024 r., sygn. akt III CZP 25/22, która jest zgodna z wyrokami TSUE. Zgodnie z treścią tej uchwały:
nie można zastąpić niedozwolonego postanowienia umownego innym;
usunięcie z umowy tzw. klauzuli przeliczeniowej (odnoszącej się do kursu waluty) skutkuje nieważnością całej umowy;
żądanie konsumenta jest roszczeniem innego rodzaju niż ewentualne żądanie banku wobec konsumenta, i nie można ich wzajemnie potrącić w sprawie wszczętej przez konsumenta;
przedawnienie roszczeń banku zaczyna bieg od daty reklamacji złożonej przez konsumenta.
Jak te orzeczenia wpływają na sytuację kredytobiorców? Statystycznie zdecydowana większość spraw frankowych kończy się wygraną konsumentów i są to już prawomocne wyroki. Oczywiście wszystko zależy od treści samej umowy kredytowej i stosowanych przez bank postanowień umownych, co zawsze wymaga indywidualnej analizy.
Czy wygrana z bankiem kończy sprawę? Nie. Bank może kierować do konsumenta żądanie zwrotu wypłaconego kapitału.
A ile obecnie trwa takie postępowanie? To zależy od tego jaki sąd orzeka w sprawie. Sądy w Warszawie są zasypane tego typu sprawami i na prawomocny wyrok trzeba czasami czekać nawet 6 lat. Jednak od 1 lipca 2023 r. obowiązuje art. 372 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym sprawy te rozpatrują sądy właściwe ze względu na miejsce zamieszkania powoda (konsumenta), a nie jak dotychczas, pozwanego (co z uwagi na siedzibę większości banków w Warszawie powodowało napływ spraw z całego kraju do Warszawy). W praktyce powinno to znacząco przyspieszyć rozpoznawanie spraw.
Damian Paduch
Autor tekstu jest prawnikiem z 11 letnim doświadczeniem, od 8 lat wykonującym zawód adwokata. Od początku swojej praktyki współpracuje z warszawskimi kancelariami adwokackimi oraz prowadzi indywidualną kancelarię adwokacką. Od 2023 r. prowadzi również filię kancelarii w Garwolinie. Specjalizuje się w prawie cywilnym, w tym również w sporach z bankami i instytucjami finansowymi, a także w prawie rodzinnym i gospodarczym. Reprezentuje swoich klientów także w sprawach karnych oraz z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Zapraszamy do lektury nowego cyklu "Masz prawo wiedzieć!", w którym doświadczony prawnik w przystępny sposób odpowiada na najczęściej pojawiające się pytania prawne. Chcemy, aby treści te jak najlepiej odpowiadały na Wasze realne potrzeby, dlatego zachęcamy do przesyłania własnych tematów, które chcielibyście, aby zostały omówione w kolejnych artykułach. Masz pytanie o prawo pracy, kwestie spadkowe, czy sprawy rodzinne? Napisz do nas na [email protected], a postaramy się, by to właśnie Twój temat pojawił się w najbliższej publikacji. Czekamy na Wasze sugestie!
.jpg)
Napisz komentarz
Komentarze