W miejscu prowadzonych prac od czasów średniowiecznych istniał rynek, który pełnił funkcje administracyjne i handlowe. Jest on zaznaczony na planach miasta z XVIII i XIX wieku. Do 1843 roku na środku stał ratusz otoczony kramami, który w późniejszych latach został rozebrany. W XX-leciu międzywojennym wybudowano nowe budki handlowe, które nie przetrwały bombardowania miasta z 1939 roku. Wśród wielu mieszkańców miasta przez lata funkcjonowała nazwa Rynek Górny lub Babski – nazwy te związane były z handlem na ww. rynku nabiałem i jajami. W tym miejscu nigdy i nikt nie prowadził badań archeologicznych.
Garwolin za czasów grodziska w Biskupinie …
W czasach, gdy na Kujawach kształtowało się grodzisko w Biskupinie, na terenach naszego miasta (kiedy jeszcze nie było Garwolina) również rozwijało się osadnictwo tej samej kultury łużyckiej (trwającej od środkowej epoki brązu, od ok. XIV w. p.n.e., po wczesną epokę żelaza, czyli do ok. V w. p.n.e.). - Świadczą o tym odkopane na skwerze ślady. Ta ciemna plama to są obiekty, a mówiąc wprost wkopane dziury, które służyły różnym celom np. jako „mieszkania” lub jako „spiżarnia”– tłumaczy archeolog wskazując na odkopane do tej pory obiekty.
Trwająca przez blisko tysiąc lat kultura łużycka, mimo że stosunkowo dobrze rozpoznana i funkcjonująca od ponad stu lat w obiegu naukowym, ciągle stanowi niezwykle interesujący problem badawczy. - Odkrycie śladów osady łużyckiej w Garwolinie może mieć wpływ na poznanie dziejów naszego miasta. Wszystkie wydobyte znaleziska zostaną zinwentaryzowane i opracowane przez naukowców. Przygotują oni dokumentację i materiały, które z pewnością przybliżą nam prahistorię Garwolina. Na pewno zostaną one udostępnione dopiero po zakończeniu badań archeologicznych – informuje burmistrz miasta Marzena Świeczak.
Garwolińska studnia przeszłości
Prócz odkryć pozostałości po ludności łużyckiej, na terenie badań w centralnym punkcie skweru znaleziono również studnię z cembrowiną drewnianą. Prawdopodobnie odpowiada ona studni znanej z przekazu fotograficznego i z artykułu dr Józefa Nowaka pt. „Miasto powiatowe Garwolin pod względem zdrowotnym” (miesięcznik „Zdrowie”, styczeń 1898 r.). Podejrzewamy, że studnia ma głębokość około 5 metrów. Obiekt zostanie na pewno zinwentaryzowany. Niestety, zdaniem archeologa, nie ma możliwości zabezpieczenia znaleziska poprzez np. nakrycie go szkłem, co mogłoby dać szansę na wyeksponowanie studni na widok publiczny. Jak twierdzi, to jest drewno, które ma prawdopodobnie 300 lat. Wygląda na nadgryzione zębem czasu i jeśli dostanie powietrza, niestety ulegnie zniszczeniu. Jeśli zostaną pobrane próbki drewna i przekazane do badań, to dokładnie będzie można określić czas ścięcia drzewa do budowy studni. Nie wiadomo na chwilę obecną do kiedy studnia funkcjonowała i kiedy została zasypana. Ale widać, że w tym zasypisku, na zewnątrz studni jest materiał XVI i XVII – wieczny, o czym świadczą np. odnalezione fragmenty ceramiki czy monety. Zaś ten materiał w leju zasypowym studni jest młodszy (pochodzi z XIX w.) niż to co jest z zewnątrz. Świadczy to o tym, że żywot studni był znacznie dłuższy.
Na dnie odsłoniętego obiektu mogą znajdować się ciekawe przedmioty. Przy nabieraniu wody różne rzeczy przez przypadek mogły do środka wpadać, inne celowo mogły tam zostać wrzucone, jak np. naczynia ceramiczne, monety, kufle czy choćby drewniane łyżki. Na pewno odkopanie tej studni w całości będzie dla archeologów – jak sami twierdzą – ciężką pracą i wpłynie na postęp prac przy rewitalizacji skweru i zakończenie inwestycji w terminie. Wzrosną także koszty inwestycji. Wydatki na dalsze prace archeologiczne, zgodnie z ustawą o zabytkach, będzie musiał pokryć inwestor czyli Miasto Garwolin. To co się stanie ze studnią jest na etapie konsultacji konserwatorskich. Na chwile obecną czekamy na decyzję konserwatora zabytków w sprawie dalszych prac przy studni.
Ludzkie szczątki w centrum miasta
Badacze trafili także na ludzkie kości. W tej sprawie prowadzą już czynności policjanci z garwolińskiej komendy. Funkcjonariusze, pod bezpośrednim nadzorem prokuratora, wykonali oględziny szczątków i miejsca ich odnalezienia, przesłuchali świadków oraz sporządzili szczegółową dokumentację fotograficzną. - Kości trafią do ekspertów z zakresu medycyny sądowej. Cały materiał, zgromadzony przez policjantów, został przekazany do Prokuratury Rejonowej w Garwolinie – informuje rzecznik prasowy policji mł. asp. Małgorzata Pychner.
Ciąg dalszy nastąpi …
Przypominamy także, że fundusze zewnętrzne na rewitalizację skweru w kwocie 1 600 000,00 zł. udało nam się pozyskać w programie Funduszy Inwestycji Lokalnych. Przetarg na realizację zadania został ogłoszony pod koniec ubiegłorocznych wakacji. Spośród trzech złożonych ofert najkorzystniejszą przedstawiła firma „Tech-Budowa Tomasz Piwoński” z siedzibą w Garwolinie. W listopadzie została podpisana umowa z wykonawcą. Przekazany został także plac budowy wraz z dziennikiem budowy i dokumentacją projektową. W terminie do końca marca 2023 roku firma ma zakończyć roboty. Termin odbioru końcowego inwestycji zaplanowany jest do 31 maja 2023.
garwolin.pl, opr. red.
Napisz komentarz
Komentarze