Wariograf to urządzenie, nazywane też czasem poligrafem, służące do wykrywania kłamstw. Jego działanie polega na analizowaniu fizjologicznych funkcji organizmu badanej osoby. Nie bez znaczenia pozostają tu również reakcje na bodziec zewnętrzny (inaczej psychologiczny czy psychofizjologiczny). Bardzo ważna w całym procesie jest również obserwacja badanego wariografem przez osobę profesjonalnie wyszkoloną w tym zakresie.
Niestety wariograf nie jest narzędziem, któremu można zaufać w stu procentach. Kiedyś używano go w procesach karnych jako narzędzie kryminalistyczne i w ten sposób szukano przestępców na przykład podejrzanych o zabójstwo. Dziś już wiemy, że wariograf można zmanipulować i odpowiedzi wynikające z badania zawsze są obarczone jakimś błędem. To dlatego zaczęto tego sprzętu używać w „mniej poważnych” celach – na przykład przy rekrutacji pracowników czy po prostu w przedsiębiorstwach.
Jakie inne parametry sprawdzamy „wykrywając kłamstwa”?
Analizie podlegają reakcje fizjologiczne, mające wpływ na emocje. I tu często wymienia się zmiany w ciśnieniu krwi i pulsie (pulsometr na klatce piersiowej lub nadgarstku), badania EEG, badania aktywności układu oddechowego, reakcje termograficzne oraz wyniki neuroobrazowania czynności mózgu.
Co więcej, wnikliwy obserwator analizuje również kwestie związane z mową ciała, gestykulacją mimiką. Włączamy w to również kontakt wzrokowy czy ruch gałek ocznych. Bardzo trudne do ukrycia są również tak zwane mikroekspresje czyli drgania mięśni mimicznych – mogą je wykryć jedynie dobrze wyszkoleni specjaliści. Także sposób mówienia, częstotliwość pauz oraz dobór słów będzie poddany skrupulatnej analizie.
Zarówno wariograf i badanie za jego pomocą jak i wszystkie inne techniki badawcze, mające na celu wykrycie kłamstwa – wymagają interpretacji przez osoby odpowiednio do tego przygotowane. Muszą być to specjaliści posiadający rozległą wiedzę z dziedziny psychologii, neuronauki, psychofizjologii oraz kognitywistyki.
Wariograf – wypożycz prywatnie
To, co kiedyś było urządzeniem używanym głównie przez organy śledcze, dziś jest maszyną ogólnie dostępną, możliwą nawet do wypożyczenia za niezbyt wygórowaną kwotę. Do czego dziś wykorzystujemy wariograf? Nie tylko do przeprowadzania rekrutacji w firmie i sprawdzania lojalności swoich pracowników. Bardzo często jest to element sprawdzenia naszego partnera, którego podejrzewamy o zdradę czy dziecka, które podejrzewamy o kłamstwo.
Wariograf w sądzie
Oczywiście wciąż wariograf sprawdza się również podczas cywilnych spraw, gdy strony zainteresowane chcą skorzystać z takiej formy badania. Sprawdza się tu przebieg spraw, zarzuty o pomówienia czy nawet o molestowanie. Nierzadko zdarzają się sprawy oskarżania o kradzież, badania na okoliczność używania alkoholu czy narkotyków na terenie zakładu pracy. Jak wiadomo jednak, sąd może nie przyjąć takiego dowodu, jeśli przy obserwacji nie będzie brała udziału osoba w pełni kompetentna i odpowiednio przeszkolona.
Tak czy inaczej wariograf stał się urządzeniem dostępnym praktycznie dla każdego i w każdym celu. Stracił na swojej popularności, bo jednak istnieje możliwość zmanipulowania i zafałszowania wyników, ale poprawiła się jego dostępność dla zwykłego „Kowalskiego”.
Materiał Partnera
