8 września 1939 roku na Garwolin spadły pierwsze bomby lotnictwa niemieckiego. Jak co roku w mieście zorganizowano uroczystości rocznicowe. Można było obejrzeć wystawę starych zdjęć, film z czasów okupacji i mrożącą krew w żyłach inscenizację. Na północnej ścianie kolegiaty odsłonięto także tablicę pamiątkową poświęconą walczącym w wojnie kobietom.

Wcześniej na ulicy rozegrały się mrożące krew w żyłach sceny. Grupa rekonstrukcyjna oraz lokalni wykonawcy ? między innymi aktorzy z teatrów działających w Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie ? odtworzyli sceny wojenne przedstawiające akcję aresztowania i rozstrzeliwania Polaków. Na wielu osobach oglądane obrazy zrobiły ogromne wrażenie.

Tablica poświęcona kobietom

Oficjalne uroczystości rozpoczęły się mszą święta w garwolińskiej kolegiacie z udziałem pocztów sztandarowych, kombatantów, przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, instytucji państwowych, stowarzyszeń, młodzieży szkolnej oraz mieszkańców. W swoim wystąpieniu burmistrz Garwolina Tadeusz Mikulski przytoczył wspomnienia świadków bombardowania miasta: ?Garwolin nie istniał. ? napisał w swoich wspomnieniach ppor. Stanisław Piotrowski z 2 Pułku Strzelców Konnych przebywający w mieście na początku drugiej dekady września ? Dymiły jeszcze zgliszcza spalonego w przeddzień miasta. Ludzie osowiali, apatyczni, zrozpaczeni snuli się, jak ćmy po pogorzeliskach. Ten i ów podnosił coś z ziemi, inny deptał dopalające się drzewo?

Podczas tegorocznych uroczystości w szczególny sposób były wspominane kobiety w służbie woskowej i cywilnej w latach 1939-1963. Na północnej ścianie kościoła, z inicjatywy Stowarzyszenia Wczoraj Dziś i Jutro dla Garwolina i powiatu, zawisła tablica poświęcona kobietom, które walczyły w wojskowej i cywilnej służbie kobiet. Podczas piątkowej uroczystości wręczono Medal Pro Patia, przyznawany przez kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych ?za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.? Prezes ŚZŻAK Obwodu ?Gołąb? Garwolin Antoni Frąckiewicz udekorował Medalem Pro Patia sanitariuszkę i łączniczkę Panią Genowefę Lussę (z domu Szewczyk) ps. Jutrzenka.

Prof. Zbigniew Gnat Wieteska przedstawił sylwetki kobiet, które na przestrzeni lat były gorącymi patriotkami i walczyły o niepodległość. Podkreślał, że opowiadając lub pisząc o organizacjach niepodległościowych wspominamy głownie mężczyzn - dowódców i uczestników akcji zbrojnych.

- A przecież w skład tych organizacji wchodziły także kobiety, pełniąc w nich odpowiedzialną i potrzebną funkcję. Opiekowały się rannymi i zagrożonymi aresztowaniem, pracowały jako sanitariuszki, łączniczki, kurierki oraz prowadziły wywiad ? dodał.

Na zakończenie oficjalnych obchodów Genowefa Lussa, burmistrz Tadeusz Mikulski, starosta powiatu Marek Chciałowski oraz przewodniczący Rady Miasta Garwolina Marek Jonczak odsłonili pamiątkową tablicę.

Uroczystości rocznicowe zorganizowali: Miasto Garwolin, Powiat Garwoliński, portal Garwolin.org - Dawny Garwolin i okolice, Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie oraz Powiatowe Centrum Kultury i Promocji w Miętnem.

jd/UM Garwolin

fot. UM Garwolin/CSiK