10 medali ?Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata? odebrali w poniedziałek w Lublinie potomkowie nieżyjących już osób, które w czasie wojny, z narażeniem własnego życia, ukrywały i ratowały Żydów z Kurowa, Tomaszowa Lubelskiego, Białej Podlaskiej, Żelechowa. Na zaproszenie Ambasady Izraela w uroczystości brał udział Burmistrz Garwolina Tadeusz Mikulski. Na terenie miasta mieszka Pelagia Rejdych - córka i siostra oznaczonych Państwa Sokołów.
- Każdy z nas ma możliwość wyboru, żeby uczynić tę ziemię niebem albo piekłem. (?) Obecni tutaj potomkowie, członkowie rodzin, mają prawo czuć się dumni z tego, że ich przodkowie byli tymi, którzy wybrali, aby ziemię czynić niebem, a nie piekłem.? ? powiedziała Attache Kulturalna Ambasady Izralea Hadass Nisan, która wręczyła wyróżnienia.
Medalami uhonorowano Edwarda Turka oraz jego siostrę Juliannę Sokół, jej męża Władysława oraz synów Zdzisława i Jana. Latem 1943 r. Turek zorganizował pomoc dla kilku rodzin Żydów z getta w Żelechowie - m.in. Weinbergów, Winogradów, Boruchowiczów i Popowskich. 24 uciekinierów z getta przez rok ukrywała rodzina Sokołów w piwnicy swojego domu we wsi Wilczyska k. Żelechowa. Turek przez cały ten okres koordynował pomoc.
W czerwcu 1944 r. grupa 18 uzbrojonych Polaków napadła na gospodarstwo i zamordowała większość Żydów, 10 osobom udało się uciec. Część z nich wróciła do gospodarzy, ale 10 lipca na skutek donosu, Niemcy znaleźli ukrywających się Żydów i rozstrzelali w pobliskim lesie wraz z gospodarzem Władysławem Sokołem.
Syn jednej z ocalonych Dwojry Shamai (z d. Popowska) Josh Korn powiedział, że na świecie żyje około 140 osób, które są potomkami ocalonych Żydów z Żelechowa. ?Nie byłoby nas, gdyby nie odwaga i postawa pana Turka i rodziny Sokołów.(?) To byli niezwykli ludzie, bo nie tylko wiedzieli, co robić, co jest słuszne, ale to zrobili, choć mieli świadomość, że mogą zapłacić za to życiem.? ? podkreślił.
Odznaczenie odebrali: Maria Ducka (z rodziny ś.p. Edwarda Turka) i Lidia Gujska i Marzena Smagowska (w imieniu Pelagii Rejdych z Garwolina - córki i siostry odznaczonych Państwa Sokołów).
Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata jest najwyższym izraelskim odznaczeniem cywilnym przyznawanym od 1963 r. przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie bohaterom, którzy z narażeniem życia i bezinteresownie nieśli pomoc prześladowanym Żydom podczas II wojny światowej. Jak poinformowano na uroczystości, odznaczenie to do dnia 1 stycznia 2017 r. otrzymało 26 513 osób, w tym 6 706 Polaków.
W uroczystości wzięli udział zaproszeni goście: ks. biskup pomocniczy Archidiecezji Lubelskiej Mieczysław Cisło, rektor KUL ks. prof. Antoni Dębiński, Robert Gmitruczuk Wicewojewoda Lubelski, wójt Kurowa Stanisław Wójcicki, a także młodzież ze szkół w Kurowie, Lublinie i z Tel Avivu. Wśród gości był również burmistrz Garwolina Tadeusz Mikulski.
mat.pras./garwolin.pl
fot. garwolin.pl
